Grejpfrut pod lupą
Czerw 25, 2014 Ciekawostki
Coraz częściej diagnozowane
AZS należy do najczęstszych dolegliwości skórnych występujących u dzieci. Jest to jedna z najbardziej powszechnych dermatoz o podłożu alergicznym. W ciągu ostatnich trzydziestu lat zwiększyła się liczba chorych na AZS (według niektórych źródeł nawet 2–3-krotnie). W wysoko rozwiniętych krajach Europy Zachodniej i Ameryce Północnej choruje na nią 10–20% dzieci w wieku szkolnym oraz przedszkolnym. Niewątpliwie wpływ na ten stan rzeczy ma zwiększenie liczby zachorowań. Ale – co równie ważne – także lepsza rozpoznawalność schorzenia przez lekarzy i rodziców oraz doskonalsze, coraz bardziej rozpowszechnione metody diagnostyczne.
Czym jest AZS?
Jest to przewlekła i nawrotowa, zapalna dolegliwość skóry, związana z zaburzeniami odporności organizmu. Proces patologiczny toczy się w naskórku i skórze właściwej. Charakterystyczna jest lokalizacja i wygląd zmian na skórze, silny świąd oraz nierzadkie współistnienie chorób atopowych w rodzinie chorego. Chociaż AZS jest uwarunkowane genetycznie, to jednak na jego wystąpienie i przebieg ma wpływ wiele czynników środowiskowych, takich jak:
- klimat
- zanieczyszczenie powietrza
- alergeny pokarmowe
- powietrznopochodne
- sytuacje stresowe
Skóra z atopią
Zmiany skórne powodują najczęściej wyprysk ze znaczną tendencją do lichenizacji (tzn. zgrubienia i stwardnienia skóry). Zwykle umiejscowione są w zgięciach łokciowych i kolanowych, na skórze twarzy oraz szyi. Naskórek jest tam najcieńszy i alergeny najszybciej docierają do skóry właściwej. W różnym wieku u tej samej osoby skóra może wyglądać całkowicie odmiennie. U dziecka do drugiego roku życia przebieg choroby jest zwykle ostry, a zmiany umiejscowione są przede wszystkim na twarzy, kończynach i owłosionej skórze głowy. Skóra pokryta jest strupami, nadżerkami, a sączące się zmiany grudkowo-wysiękowe łatwo ulegają wtórnemu zakażeniu. Dlatego policzki malucha chorego na AZS wyglądają jakby zostały polakierowane. Włosy są bardzo słabe, przerzedzone, cienkie, matowe, łatwo się łamią. W cięższej postaci rozlane ogniska występują także na tułowiu i pośladkach, wskutek czego łatwo może dojść do pieluszkowego zapalenie skóry. Dziecko dotknięte AZS bardzo cierpi. Dokuczają mu bolesne ranki, a uporczywy świąd skóry nęka podczas dnia, natomiast w nocy nie pozwala zasnąć lub wybudza z płytkiego snu. Kłopoty dotyczą wszystkich w rodzinie. Prowadzi to do zmęczenia, wyczerpania i frustracji rodziców oraz rodzeństwa, w konsekwencji do zaburzeń relacji pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny.
Zdemaskowane probiotyki
U niemowląt karmionych piersią liczba przyjaznych i korzystnych bakterii w przewodzie pokarmowym jest istotnie większa, a patogennych mniejsza, niż u dzieci żywionych sztucznie. Dzieci karmione mlekiem matki również rzadziej chorują na AZS. Prawdopodobnie ma to związek z obecnością czynnika bifidogennego w mleku matki, który sprzyja wzrostowi populacji Bifidobacterii w przewodzie pokarmowym dziecka. Bakterie te wpływają na procesy immunomodulacyjne w jelicie krętym. W dwunastnicy podobną funkcję pełnią inne bakterie z rodzaju Lactobacillus. Atopowe zapalenie skóry to dolegliwość o podłożu genetycznym, której konsekwencją jest zaburzenie funkcji układu immunologicznego. Naukowcy podjęli się więc próby wsparcia mechanizmów obronnych dziecka poprzez organizm matki. Na kilka tygodni przed porodem podawano kobietom, u których ryzyko zachorowania ich potomka było szczególnie wysokie, a następnie dziecku przez pierwsze 6 miesięcy życia wyselekcjonowane probiotyki (szczep Lactobacillus rhamnosus GG). Gdy przeprowadzono badania maluchów po dwóch i czterech latach, okazało się, że aż dwukrotnie rzadziej miały AZS dzieci, których matki stosowały tę profilaktykę. Szczep ten podano także dzieciom, które już cierpiały z powodu AZS. W grupie, która oprócz diety eliminacyjnej (mieszanki mlekozastępczej) otrzymywała szczep Lactobacillus rhamnosus GG objawy AZS ustępowały znacznie szybciej niż w tej, która dostawała samą dietę eliminacyjną. W rozwoju dziecka dwa pierwsze lata życia mają największe znaczenie dla kształtowania się i dojrzewania układu immunologicznego. Dobroczynne działanie probiotyków w tym czasie korzystnie wpływa na rozwój mechanizmów obrony przed alergią.
Dobre bakterie
Probiotyki to specjalnie wyselekcjonowane bakterie z rodzaju Lactobacillus lub Bifidobacterium. Podane w odpowiedniej ilości wywierają prozdrowotny efekt na nasz organizm, m.in. modyfikują mikroflorę przewodu pokarmowego. Różne sytuacje mogą doprowadzić do zaburzenia naturalnej flory jelit i wówczas „dobre” bakterie zaczynają tracić przewagę w przewodzie pokarmowym. Aby przywrócić fizjologiczną równowagę, stosuje się preparaty probiotyczne. U dzieci probiotyki działają profilaktycznie i wspomagają farmakoterapię w takich stanach jak:
- nietolerancja laktozy
- ostra biegunka
- AZS
- kolka niemowlęca
- zespół jelita drażliwego.
Zostało udowodnione, że specjalnie wyselekcjonowane szczepy probiotyczne mają działanie prozdrowotne na osobę dotkniętą dolegliwością lub nią zagrożoną. A także poprzez matkę, na jeszcze nienarodzone lub karmione piersią dziecko. Z tego powodu kobietom oczekującym narodzin potomka, w których rodzinie istnieje ryzyko dziedziczenia AZS, zaleca się stosowanie preparatu zawierającego odpowiednio dobrane szczepy probiotyczne w okresie okołoporodowym.
Leki dla chorego dziecka
U dziecka z chwilą rozpoznania AZS wprowadzana jest wieloczynnikowa terapia. Sposób leczenia uzależniony bywa od: * wieku; * nasilenia objawów skórnych subiektywnych (świąd, bezsenność); * rozległości stanu zapalnego; * rodzaju alergenów, na które jest uczulone. Leczenie zmian skórnych opiera się na smarowaniu ich powierzchni glikokortykosteroidami oraz inhibitorami kalcyneuryny. Zastosowanie ma także fototerapia PUVA lub UVB oraz immunoterapia alergenowa. Przy współistniejącym zakażeniu podawane są ogólnie antybiotyki, leki przeciwwirusowe bądź przeciwgrzybicze. W okresie zaostrzenia stanu zapalnego skóry chore dziecko otrzymuje leki przeciwhistaminowe i uspokajające.
Nieustanna pielęgnacja skóry
Niezależnie od tego, czy choroba znajduje się w stadium zaostrzenia, czy remisji, skórę dziecka należy poddawać zabiegom pielęgnacyjnym, które są podstawą leczenia AZS. Dbałość o nią pozwoli odbudować ciągłość warstwy rogowej naskórka. U cierpiących na AZS skóra jest uszkodzona i nie stanowi bariery ochronnej. Łatwo dochodzi wtedy do przeznaskórkowej utraty wody nie tylko w miejscu stanu zapalnego. Dlatego przez cały czas skórę należy chronić preparatami nawilżającymi oraz natłuszczającymi (emolienty). Atopowe zapalenie skóry niesie ze sobą cierpienie, które towarzyszy dziecku od momentu diagnozy przez długie lata. Zatem jeśli można zwiększyć szansę uchronienia go przed chorobą, a także złagodzić jej objawy należy zastosować suplementację odpowiednim, sprawdzonym probiotykiem. Profilaktykę AZS mogą również stosować kobiety ciężarne, które nie odnotowały przypadków tej dolegliwości w swojej rodzinie, ale obawiają się, że może ona wystąpić u ich dziecka wskutek zaistnienia innych złożonych czynników. Stosowanie sprawdzonego preparatu probiotycznego jest bezpieczne i ma działanie prozdrowotne również dla organizmu matki.
